گلخانه‌ها در اشکال و اندازه‌های مختلف، مناسب برای مناطق مختلف آب و هوایی غالب در جهان در دسترس هستند.
هر منطقه نیازمند انواع سازه گلخانه برای ارائه شرایط مطلوب آب و هوایی برای رشد گیاهان است.
نوع عایق حرارتی و شکل ظاهری گلخانه، برخی از معیارهای توسعه گلخانه است.
بسیاری از سازه گلخانه در شکل زیر نشان داده شده است.
هر کدام از سازه‌ها می‌توانند با توجه به شرایط اقلیمی محیط انتخاب شوند و در نهایت با استفاده از اتوماسیون گلخانه شرایط خوبی را برای رشد گیاهان مختلف به وجود آورند.
برای نمونه برای محیط‌های سردسیری با ریزش برف از گلخانه‌های هشتی شکل استفاده می‌کنند تا موقع ریزش برف موجب سر خوردن برف شود و عملا برفی بر روی سقف باقی نماند و یا گلخانه‌های با سقف کمان برای مکان‌هایی با سرعت باد زیاد طراحی می‌شود که معمولا در ایران از این نوع گلخانه استفاده می‌شود.
در سقف‌های هشتی شکل می‌توان به راحتی از پوشش‌های پلی کربنات و مقاوم استفاده نمود، ولی در سقف‌های هلال شکل این عمل تقریبا غیر ممکن است.
طرح‌های مدرن از طرح‌های اولیه استفاده می‌کنند و با چینش این ساختارها کنار یکدیگر گلخانه‌های یکپارچه بزرگتری را ایجاد می‌کنند که از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشند.
در این سازه‌ها می‌توان خیلی از تجهیزات را به صورت مشترک مورد بهره‌برداری قرار داد و لی اشکال این روش ایزوله نبودن محیط سالن‌ها از یکدیگر می‌باشد.
طبق معیارهای مختلف (به عنوان مثال مواد برای ساخت و ساز، نوع مواد پوشش، ویژگی‌های سقف و غیره)، طبقه بندی‌های گلخانه‌ای مختلف وجود دارد.
در میان رایج‌ترین انواع سازه گلخانه در جهان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
سازه گلخانه با سقف کمان:
استفاده از این نوع گلخانه به علت قابلیت بیشتر آن برای کنترل میکرو آلودگی، مقاومت آن در برابر بادهای زیاد و نصب سریع با ساختارهای پیش ساخته است.
ستون‌ها در این سازه‌ها با فواصل ۳ یا ۵ متر از یکدیگر قرار می‌گیرند و توسط لوله‌ها که به صورت قوص ایجاد شده‌اند به یکدیگر متصل می‌شوند.
حداقل ارتفاع ۳.۵ متر و حداکثر ارتفاع می‌تواند نسبت به شرایط تا ۱۲ متر نیز ساخته شود.
از مزایای و معایب این سازه‌ها می‌توان به پارامتر‌های زیر اشاره نمود:
مزایا سازه گلخانه با سقف کمان:
• انتقال عالی نور خورشید
• حجم هوای داخلی زیاد
• مقاومت خوب در برابر باد.
• فضای داخلی کاملا بهینه که امکان جابجایی آسان، خاک برداری مکانیکی، رانندگی محصول و غیره را فراهم می‌کند.
• ساخت پیچیدگی‌های متوسط تا کم (به علت دسترسی به عناصر پیش ساخته).
معایب سازه گلخانه با سقف کمان:
• هزینه بالا.
• گلخانه با سقف کمان در مواقعی که دارای چند لبه ساخته شده است، مشکلات تهویه ایجاد می‌کنند و سیستم مکانیکی تهویه از سقف پیچیده می‌باشد.
سازه گلخانه با سقف هشتی:
سقف استاندارد یا هشتی یکی از قدیمی‌ترین سازه‌های مورد استفاده در کشت محصولات زراعی است.
شیب سقف با توجه به تابش و بارش بار متغیر است (معمولا بین ۱۵ تا ۳۵ درجه متفاوت است).
ابعاد عرض ۶-۱۲ متر است (حتی بالاتر) برای طول متغیر. ارتفاع محدوده جانبی بین ۲.۰ m تا ۲.۵ متر و ۳.۰ متر تا ۳.۵ متر.
تهویه این گلخانه‌ها در یک ردیف بدون مشکل می‌باشد.
مزایای سازه گلخانه با سقف هشتی:
• ساخت پیچیدگی کم و متوسط.
• استفاده از مواد ارزان قیمت بسته به منطقه (قطب‌های اکالیپتوس و چوب، کاج، و غیره).
• تهویه جانبی و پنجره‌های سقف آسان است.
• مناسب برای هر دو پوشش مواد انعطاف‌پذیر و سفت و سخت.
• امکانات برای تخلیه آب باران و برف طراحی شده است.
معایب سازه گلخانه با سقف هشتی:
• مشکل گردش هوا
• حجم آن کمتر از گلخانه‌های منحنی با همان ارتفاع سقف است.
• تعداد بیشتری از عناصر که باعث کاهش نور می‌شود (سایه).
• عناصر پشتیبانی داخلی مانع از حرکت و مکان محصولات می‌شود.
سازه گلخانه دندانه اره‌ای:
دندانه اره که برای اولین بار در مناطق با بارندگی بسیار کم و سطوح بالای تابش مورد استفاده قرار گرفت، گلخانه‌ای بود که دارای یک سقف تک محوری در زاویه‌های ۵ تا ۱۵ درجه بود.
جفت جانبی این چنین باعث شده است گلخانه‌ای به شکل “دندان اره” دیده شود.
نیاز به تخلیه آب از باران، تمایل به مکان‌های جمع آوری را از وسط به سمت هر دو انتها نشان می‌دهد.
مزایای سازه گلخانه دندانه اره‌ای:
• ساخت پیچیدگی متوسط
• تهویه عالی
• استفاده از مواد ارزان قیمت بسته به منطقه
معایب سازه گلخانه دندانه اره‌ای:
• با توجه به تعداد بیشتری از عناصر ساختاری پشتیبانی، سایه بزرگتر از سازه هشتی است
• حجم کم هوای محصور (برای ارتفاع همان ارتفاع) نسبت به سازه هشتی
سازه‌های خانه شیشه‌ای:
خانه شیشه‌ای یا ونلو – این گلخانه‌های شیشه‌ای هستند که در آن پانل‌ها بر روی کانال‌های جمع‌آوری آب باران نصب می‌کنند؛ آنها معمولا در شمال اروپا استفاده می‌شوند.
عرض هر ماژول ۳.۲ متر است و فاصله بین پست‌ها در جهت طولی حدود ۳ متر است.
این گلخانه‌ها پنجره‌های جانبی ندارند.
در عوض، پنجره‌های سقف را باز می‌کند (یک به یک و کنار آن) که ابعاد آن ۱.۵ متر طول و ۰.۸ متر عرض است.
مزایای سازه‌های خانه‌های شیشه‌ای:
• عملکرد حرارتی بهتر با توجه به نوع مواد مورد استفاده نظیر شیشه و مواد سفت و سخت
• درجه بالایی از کنترل شرایط محیطی.
معایب سازه‌های خانه‌های شیشه‌ای:
• هزینه بالا.
• انتقال حرارت تحت تاثیر مواد پوشش قرار نگرفته است، بلکه با تعداد زیادی عناصر حمایتی به علت وزن مواد پوشش داده شده است.
• مواد جامد، که طی چند سال، انتقال نور آنها تحت تاثیر گرد و غبار، جلبک ها و غیره قرار می گیرد.
