از وسیله‌هایی که در گلخانه‌ها استفاده میشود رطوبت‌سنج و رطوبت‌نگار هستند.
رطوبت‌سنج و رطوبت‌نگار برای‌سنجش رطوبت مورد استفاده قرار می‌گیرند و جزء اتوماسیون گلخانه ها محسوب می‌شوند.
رطوبت یکی از عوامل بسیار مهم در رشد گیاهان به شمار می‌رود و می‌توان گفت سه پایه رشد گیاه رطوبت، نور و دما می‌باشد.
رطوبت مقدار بخار آبی است که در هوا وجود دارد و رطوبت‌سنج یا نم‌سنج‌ها می‌توانند مقدار این بخار را اندازه بگیرند.
یکی از انواع رطوبت‌سنج‌ها، سایکرومتر است.
سایکرومتر، مانند دماسنج عمل می‌کند، به این صورت که این دستگاه دارای دو نشانگر است که کمترین و بیشترین میزان رطوبت را نشان می‌دهد.
به این صورت که یکی از این نشانگرها، بیشترین رطوبت را نشان می‌دهد و یکی دیگر از این نشانگرها، کمترین رطوبت را در آن روز نشان می‌دهد.
گاهی این وسیله را به دلیل کاری که انجام می‌دهد، به نام‌های دیگر می‌شناسند.
نامی که برای این دستگاه می‌توان ذکر کرد، دماسنج‌تر و خشک است.
زیرا در انتهای نشانگری که بیشترین رطوبت را نشان می‌دهد، محفظه‌ای وجود دارد که در آن آب مقطر وجود دارد و به وسیله یک پارچه نازک پنبه‌ای می‌توان آن را به مخزن متصل کرد و دماسنج‌ها را در هوای آزاد و به دور از نور خورشید قرار داد.
اگر نقاطی که اختلاف دما را نشان می‌دهد، به هم متصل کنیم و یکی از محورها را رطوبت و محور دیگر را اختلاف دما قرار دهیم، در این صورت از متصل کردن این نقاط تابعی ایجاد میشود، ارتباط معکوس بین رطوبت و اختلاف دما را نشان می‌دهد.
این امر نشان دهنده این موضوع می‌باشد که هر چه رطوبت کمتر باشد، میزان اختلاف دمایی که وجود دارد کمتر میشود.
هزینه احداث گلخانه با خرید دستگاه مه‌پاش، رطوبت‌سنج و سایر مواردی که برای رشد و پرورش گیاه لازم است، برآورد میشود.
برای اثبات کار دما سنج، می‌توانیم آزمایش کنیم.
برای این آزمایش نیاز داریم که دماسنج را برای چند ساعت در محیطی قرار دهیم که از رطوبت اشباع شده است.
سپس اختلاف دما را در چند ساعت مشاهده نماییم.
متوجه این موضوع می‌شویم که در رطوبت بی نهایت، دیگر اختلاف دمایی مطرح نیست و نشانگری که اختلاف دما را نشان می‌دهد، بی حرکت باقی می‌ماند.
در ادامه می‌توانیم این دماسنج را در جایی قرار دهیم که رطوبت کمی دارد، به مرور متوجه می‌شویم که اختلاف دما بالا می‌رود و به بیشترین حد خود می‌رسد.
نوع دیگری از رطوبت‌سنج وجود دارد که رطوبت را مستقیم اندازه می‌گیرد و میزان آن را با صفحه‌ای که عقربه روی آن است، نشان می‌دهد.
رطوبت‌نگار
همانطور که از نام این وسیله پیدا است، این وسیله، میزان رطوبت را نمایش می‌دهد.
این دستگاه کار نشان دادن دما را انجام می‌دهد و رطوبت را در بازه‌های زمانی مشخصی روی کاغذ‌های مخصوصی ثبت می‌کند.
وسیله‌ای که این کار را انجام می‌دهد، اهرمی است که به انتهای آن تار مویی متصل می‌باشد و با توجه به تغییرات دما، کوتاه و بلند میشود و روی کاغذ مخصوصی که از آن نام بردیم، میتواند خط‌هایی را بکشد.
این وسیله سر دیگری دارد که در آن سر استوانه‌ای وجود دارد و مانند دمانگار، آن را کوک می‌کنند و با سرعت بسیار کمی می‌چرخد.
در هر شبانه روز دور کاملی می‌زند و در روز بعد میتواند این دور را از نو شروع کند.
یکی از کارهایی که این وسیله انجام می‌دهد، این است که میتواند در هر روز میزان رطوبت را نشان دهد و با استفاده از مداد ثبات‌هایی که روی صفحه قرار می‌گیرد، با استفاده از حرکت‌های استوانه‌ای خط‌های منحنی را کشیده و با استفاده از این خط‌ها میشود، نوسانات رطوبتی را در روز گذشته به دست آورد.
به دست آوردن تابعی از رطوبت و تغییر دما میتواند به ما این امکان را بدهد که بهترین رطوبت و تغییر دما را داشته باشیم و بتوانیم در کشت‌های بعدی این رویه را رعایت کنیم.
با استفاده از دما و رطوبتی که وجود دارد، میشود برای روز بعد تصمیم گرفت که از آبپاش‌ها، وسیله‌های گرمایشی و وسیله‌های خنک‌سازی گلخانه، چگونه استفاده شود.
امکان دارد وسیله سرمایشی شروع به کار کند و در مقابل وسیله گرمایشی برای تعدیل هوا و تغییرات دمایی روشن شود.
در حالی که بدون وسیله سرمایش هم میشود به دمای مناسبی که برای گیاهان مورد نیاز است، رسید.
با استفاده از انرژی کم، می‌توانیم دمایی را ایجاد نماییم که برای گیاهان لازم است.
شاید مهم‌ترین اختلاف گلخانه هوشمند و معمولی در تهویه دما و کنترل شرایط آب هوایی باشد.
یکی از کارهایی که می‌توان برای این منظور انجام داد، توجه به کارکرد دماسنج‌ها و رطوبت‌سنج است تا بتوانیم راحت‌تر و بهتر در مورد دما و رطوبت تصمیم بگیریم.
چک کردن مداوم این وسیله‌ها کاری آسان است و می‌توان برای انجام این کار، لوله‌های مربوط به بخار آب را چک کرده تا اگر رسوب گرفته بود، متوجه شده و سریعا رسیدگی نماییم.
زیرا بی تفاوتی نسبت به آن میتواند ضررهای جبرانناپذیری را به ما تحمیل نماید.
احتمالا یکی از دلایلی که از آب مقطر در این تجهیزات استفاده میشود، این باشد که رسوب کمتری را متوجه دستگاه می‌کند و استهلاک دستگاه را کمتر می‌کند .
در این حالت نیاز نیست مداوم سالم بودن و عدم رسوبگیری را در این وسیله چک کنیم، بلکه به نظر می‌رسد چک کردن‌های 6 ماهه بتواند به کشاورزان و گلخانهداران کمک کند که سود خود را بالا ببرند.
زیرا با استفاده از رطوبت مناسب، گیاهان می‌توانند رشد بهتری داشته باشند و در نتیجه در مدت زمان کمتری میشود، دوره‌های کاشت بیشتری داشت و از هزینه‌های خود کم کرد.
