قارچ‌های بیماری زا می‌توانند برای یک باغچه و یا گلخانه به شکل مخربی عمل کنند. شبیه به دیگر حشرات، آفات و قارچ‌های بیماری زا در شرایطی که به خوبی رشد کنند، قادر به نابود کردن محصولات شما خواهند بود. برای محافظت موثر از گلخانه در برابر چنین حملاتی، لازم است که تولیدکنندگان به خوبی بدانند که چگونه می‌توانند از شایع‌ترین عوامل بیماری زا جلوگیری کرده، آن‌ها را شناسایی و درمان کنند. مانند بسیاری از امور دیگر، پیشگیری قدرتمندترین نوع دفاع است.
کپک پودری
این یک نوع بیماری قارچی است که میتواند طیف گسترده‌ای از گیاهان را تحت تاثیر خود قرار دهد. کپک پودری یک اصطلاح عمومی برای بیماری‌های گیاهانی است که توسط قارچ به این مشکل مبتلا می‌شوند.
شناسایی
گیاهانی که به کپک پودری آلوده شده‌اند، شبیه به مواردی هستند که بر روی آن‌ها آرد سفید پاشیده شده است. آن‌ها معمولا به صورت لکه‌های کوچک و دایره وار بر روی برگ گیاهان ظاهر می‌شوند، هر چند که در مواردی در ساقه و یا گلبرگ نیز به چشم می‌آیند. در برخی موارد کپک پودری میتواند باعث پیچیده شدن، شکستگی و مشکل در برگ گیاهان شود.
نوع درمان
اگرچه قارچ کش‌ها یک روش موثر برای برطرف کردن کپک‌های پودری هستند، با این حال لازم است که هنگام استفاده از آن‌ها در گیاهان زینتی و دیگر گیاهان غذایی توجه داشته باشید. برای محصولات غذایی و یا سایر مواد مصرفی، بهترین گزینه درمانی برای کپک پودری، قارچ کش‌های ارگانیک هستند. با این حال برای استفاده از این مواد نیز لازم است که نکات ایمنی عنوان شده را رعایت کنید.
روش‌های جلوگیری از کپک پودری
نکته اصلی برای جلوگیری از کپک پودری این است که در وهله اول اسپورها وارد محیط نمی‌شوند. منظور از اسپور شرایطی است که در آن قارچ‌ها به خوبی رشد می‌کنند و تکثیر می‌یابند. به کمک فیلتر هوای ورودی، پرورش دهندگان می‌توانند از تشکیل اسپور و رشد حشرات و آفات جلوگیری کنند. با این حال نکته‌ای که لازم است به خاطر داشته باشید این است که برخی از اسپورهای قارچی میکروسکوپی هستند و حتی با فیلتر هوای ورودی، ممکن است وارد محیط شوند.
با توجه به این نکات، کشاورزان موظفند تا به کمک اقدامات پیشگیرانه میزان رطوبت محیط را کنترل کنند. به تعبیر دیگر کنترل رطوبت و دمای منطقه میتواند بر رشد آفات و قارچ‌ها تاثیر بگذارد. به همین دلیل واریانس دما، موردی است که نیاز به توجه بیشتری دارد. نگه داشتن دما در یک حد تعادل باعث می‌شود که میزان رطوبت ناخواسته کاهش یابد و این کار به طور موثر مانع از رشد عوامل بیماری زا می‌گردد. هوشمند سازی گلخانه روشی عالی برای کنترل رطوبت است.
بوتریتیس یا کپک خاکستری
بوتریتیس یک قارچ نکروتروفیک است که میتواند گونه‌های مختلفی از گیاهان گلخانه‌ای را تحت تاثیر قرار دهد. در زمان پرورش گیاهان، معمولا کپک در جوانه گیاه، میوه و گل حاکی از بروز این بیماری است.
شناسایی
این قارچ عموما بر روی بافت لطیف مانند گل، میوه و نهال رشد می‌کند. از طرفی ممکن است زمانی که گیاه به تازگی هرس شده است، بافت‌های معیوب و زخمی گیاه وارد آن شود. اولین نشانه‌ها در گلخانه زمانی رخ می‌دهد که آب و هوای آن منطقه بیش از حد مرطوب باشد، این شرایط باعث می‌شود که علائم قهوه‌ای رنگی بر روی گیاه تشکیل شود، به مرور زمان رنگ آن به خاکستری تیره تغییر می‌کند. در مواردی که رطوبت گلخانه زیاد باشد، یک ماده قهوه‌ای رنگ بر روی گیاه ایجاد می‌شود که منجر به تجزیه بافت آن خواهد شد.
روش درمان
برای جلوگیری از شیوع این بیماری در مناطق دیگر گلخانه، لازم است بخش‌های آلوده به قارچ بوتریتیس بلافاصله حذف شوند. در صورت امکان، بخش‌های آسیب دیده را قرنطینه کنید، این کار برای محدود کردن رشد اسپورها انجام می‌شود. پس از برداشتن قسمت‌های آلوده از بافت گیاه، لازم است تا سایر بخش‌های گلخانه توسط یک قارچ کش بیولوژیکی درمان شوند. موادی که برای حذف این بیماری‌ها وجود دارد، باعث از بین رفتن هرگونه اسپور زنده و احتمال شیوع بیشتر در آینده می‌شود.
جلوگیری
نگهداری شرایط گلخانه در موقعیت تمیز و از بین بردن هر نوع ماده گیاهی در حال مرگ و میر، اولین قدم برای جلوگیری از رشد بیماری‌ها خواهد بود. نکات مهم برای آماده سازی گلخانه وجود دارد که به منظور جلوگیری از عوامل بیماری‌زا لازم است آن‌ها را به درستی اجرا کنیم.
بوتریتیس یک بیماری محیطی است، بدان معنا که تنها زمانی میتواند گسترش یابد که شرایط محیط منجر به رشد آن شود.
افزایش رطوبت بزرگ‌ترین محرک آن در فضای گلخانه است، به همین دلیل حفظ رطوبت زیر 55% باعث جلوگیری از رشد آن خواهد شد. اگر دمای گلخانه بین 50 تا 70 درجه فارنهایت باشد، قارچ‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند. به همین دلیل توجه به گردش هوا و وجود سیستم‌های تهویه در گلخانه از جمله مواردی است که لازم است رعایت شود.
محدوده رطوبت مورد نیاز برای گلخانه و فضای سرپوشیده
همانطور که به آن اشاره کردیم، کنترل رطوبت در یک باغ سرپوشیده و یا گلخانه برای جلوگیری از رشد قارچ‌ها و علائم بیماری زا، بسیار مهم است. به عبارت بهتر اگر سطح رطوبت در گلخانه حفظ شود، مانع از ایجاد شرایط بهینه برای رشد بیماری‌ها خواهد شد. دامنه رطوبت مطلوب برای گلخانه‌ها و فضاهای سرپوشیده، بین 50 تا 60 درصد است.
لازم است به خاطر داشته باشید که حتی دمای محیط میتواند بر میزان رطوبت تاثیرگذار باشد. کنترل واریانس دما باعث کاهش رطوبت می‌گردد.
اگر سرمایه گذاران از فن‌های اتوماتیک، تجهیزات تهویه مطبوع، دستگاه‌های رطوبت گیر در گلخانه و اتوماسیون گلخانه ها استفاده کنند، می‌توانند دما و رطوبت را به میزان متعادل در محیط کنترل کنند. این کار یک دفاع قوی در برابر عوامل بیماری زا خواهد بود.
دستگاه‌های تصفیه هوا
علاوه بر دستگاه‌های کنترل کننده جو و محیط که به متعادل سازی دما و رطوبت گلخانه کمک می‌کنند، دستگاه‌های تصفیه هوا امکانات بیشتری را در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهند. این سیستم‌ها می‌توانند حفاظت بیشتری را در برابر قارچ‌ها و عوامل بیماری زا فراهم کنند. بسیاری از آن‌ها دارای فن‌های داخلی هستد که موجب گردش هوا در محیط می‌شوند.
برخی از آن‌ها مقدار قابل توجهی ازن تولید می‌کنند که باعث می‌شود شرایط رشد بهینه برای گیاهان در گلخانه فراهم شود. هر چقدر که در هنگام حفظ شرایط گلخانه به این موارد توجه بیشتری داشته باشید، عملکرد و بهره وری آن را افزایش می‌دهید و در نتیجه به سودآوری بالاتری دست می‌یابید.
