برای بسیاری از باغداران، گرم کردن گلخانههای کوچک با استفاده از برق، مقرون به صرفه نیست، به این دلیل که ارزش گیاهانی که در طول زمستان رشد کردهاند، هزینه گرمایش را به خوبی جبران نمیکند.
علاوه بر آن ممکن است منبع برق و یا نیروگاه در نزدیکی گلخانه وجود نداشته باشد، که به کمک آن هزینههای اضافی برای استفاده از برق کاهش یابد.
به هر جهت، فکر داشتن گلخانه برای برخی از افراد کمی آزاردهنده است.
هزینههای مصرفی برق به اندازه کافی برای راهاندازی یک گلخانه دشوار خواهد بود تا تولیدکنندگان را از انجام این کار منصرف کند. با این حال دانش موجود در گرم نگه داشتن فضا بدون نیاز به برق، میتواند بسیار کارآمد باشد.
خبر خوبی که وجود دارد این است که به کمک انرژیهای موجود میتوانید فضای گلخانههای کوچک را به خوبی گرم کنید. استفاده از نور و انرژی خورشید و ذخیره آن، یکی از روشهای موثر و کارآمد برای این کار خواهد بود.
تکنیکهای گرم کردن گلخانههای کوچک بدون برق
ترفندهای زیادی وجود دارد که به کمک آنها میتوانید گلخانههای کوچک را با طرز مناسب و بدون استفاده از برق، گرم نگه دارید.
این تکنیکها عبارتند از:
- ساخت کمپوست در گلخانه
- استفاده از اشیا حرارتی
- پنجرههای دوجداره
- عایقبندی ضلع شمالی
- انعکاس نور و گرمای خورشید
- تعدیل دما
- گرمایش گلخانه
در ادامه هر یک از موارد فوق را توضیح خواهیم داد.

۱. ساخت کمپوست در گلخانه
یکی از روشهای موثر استفاده از کمپوست میباشد، زیرا به اندازه کافی فضا را گرم میکند. آنها بیش از ۱۰۰ درجه فارنهایت دما خواهند داشت و میتوانند برای مدت زمان قابل توجهی در فضا باقی بمانند، خصوصا اگر به طور مرتب اکسیژن اضافه کنید.
به عبارت دیگر کمپوست میتواند به صورت طبیعی فضای گلخانه را گرم کند. برای بهبود روش با استفاده از مالچ درزها و شکافها، گرمایش از محیط خارج نخواهد شد.
۲. استفاده از اشیا حرارتی
هنگام استفاده از روش ذخیرهسازی انرژی خورشید، جرمهای حرارتی نقش مهمی را ایفا میکنند.
برخی از اشیا مانند سنگ، خشت و آجر هنگام گرم شدن فضا، گرما را در خود ذخیره کرده و زمانی که هوای محیط سرد شود، آن را آزاد میکنند.
آب یکی دیگر از موادی است که از جرم حرارتی خوبی برخوردار است. استفاده از دیوارهای سنگی و یا آجری در گلخانه و یا بشکههای سیاه، میتواند انرژی گرمایی مورد نیاز را در خود نگه دارد.
نکات مهم برای راهاندازی گلخانه وجود دارد که بهتر است از آنها اطلاع داشته باشید تا در هزینهها به میزان قابل ملاحظهای صرفهجویی شود.

۳. پنجرههای دوجداره
در مکانهایی که هوا به طور جدی سرد میشوند، این ایده وجود دارد که از پنجرههای دوجداره بهرهمند شوید.
دلیل این کار انرژی بسیار مقرون به صرفه آن است که باعث میشود گرمای خورشید در طول روز وارد شود و از گرمازدگی ناشی از سرما جلوگیری شود.
در حالی که احتمالا استفاده از پنجرههای دوجداره برای گلخانه بسیار گران تمام میشود، به جای آن میتوانید از یک لایه پلاستیکی شفاف، برای پنجرهها استفاده کنید. این روش پلمپ به هدف شما کمک خواهد کرد.
۴. عایقبندی ضلع شمالی
برای گلخانههایی که در بخش شمالی کره زمین وجود ندارد، ایدهای برای طرف شمالی آنها در دسترس نیست، زیرا خورشید هرگز از ضلع شمالی نمیدرخشد.
بنابراین عایق کاری در این بخش معقولتر خواهد بود. این امر باعث میشود تا از بین رفتن گرما از محیط داخلی جلوگیری شود و بادهای ناخوشایند وارد نشوند.
۵. انعکاس نور و گرمای خورشید
برای افزایش اثربخشی دیوار عایقبندی شمالی در گلخانه، بهتر است که فضای داخلی و یا بخش جنوبی با رنگ سفید و یا ماده بازتابندهای مانند قلع پوشش دهید.
در این صورت اطمینان خواهید داشت که انرژی خورشید در طول روز در فضا باقی میماند.

۶. تعدیل دما
اکثر زیرزمینها به عنوان مکانهای سرد و خنک شناخته میشوند. واقعیت این است که آنها در فصل زمستان نیز گرمتر از سطح زمین هستند، به این دلیل که هر چه به عمق زمین برویم، درجه حرارت ثابت میشود.
بنابراین اگر کف گلخانه به سمت زیرزمین ساخته شود، گرمای آن میتواند به تعدیل دما کمک کند.
۷. گرمایش گلخانه
در حالی که کمپوست گلخانه را تهیه میکنید، گرم کردن بشکههای حرارتی، استفاده از اشیای حرارتی، بازتاب نور خورشید از دیوار شمالی عایق شده و سایر روشهایی که به این منظور وجود دارد، ارزش این را دارد که از صفحات جذب و ذخیره انرژی خورشیدی بهره مند شوید.
هر چند تمام این روشها به طور کامل جایگزین گرما در گلخانهای که در یک مکان گرمسیر وجود دارد نمیشود، اما میتواند فضای آن را به اندازه کافی گرم کند. به علاوه این گلخانهها باعث میشود تا محیط مناسب برای رشد سبزیجات و گیاهان متناسب با آب و هوای معتدل فراهم شود.
برای به کارگیری آن لازم است مراحل را یکی پس از دیگری اجرا کنید.
مرحله اول: اندازه کل فضای شیشهای و یا پلاستیکی را در قسمت بیرونی گلخانه اندازه بگیرید. این به شما امکان میدهد تا مقدار سیستم گرمایشی خورشیدی منفعل و مورد نیاز خود را محاسبه کنید.

مرحله دوم: اندازه شیشه و یا پلاستیک را در مساحت گلخانه خود ضرب کنید. عدد به دست آمده، مقدار انرژی خورشیدی است که شما برای گرم کردن فضای گلخانه خود به آن نیاز دارید.
مرحله سوم: قسمت داخلی دیوار شمالی گلخانه را مواد منعکس کننده مانند ورق فلزی یا پلاستیک سفید ببندید، برای برش این ورقهها میتوانید از ابزارهایی که وجود دارد کمک بگیرید. اگر گلخانه شما قاب چوبی و یا فلزی دارد، مواد را در جای خود قرار دهید.
مرحله چهارم: بشکههای سیاه در فاصله ۶ متری از دیوار شمالی قرار دهید. برای پر کردن آنها از آب، از شلنگ استفاده کنید. در صورت لزوم یک لایه دوم بشکه را در بالای سطح قرار دهید.
مرحله پنجم: تمام شکافها و مفاصل موجود در گلخانه را مسدود کنید. بهتر است از موادی استفاده کنید که گرما از آن خارج نشود.
امروزه در بسیاری از کشورها از انرژی خورشید برای این کار استفاده میشود.
از آنجایی که این یک انرژی آزاد است و در دسترس همگان قرار دارد، به کمک سادهترین ترفندها میتوانید از مزایای آن بهره مند شوید.
حتی برای روزهایی که هوا ابری است و یا زمانی که در زمستان ساعات تابش آفتاب کاهش مییابد، نیازی نیست درباره آن نگرانی داشته باشید، روشهای مختلفی وجود دارد که به کمک آن به صورت طبیعی میتوانید به گرم کردن محیط گلخانه خود کمک کنید.
استفاده از طرحهای عاقلانه و بهرهمندی از اتوماسیون گلخانه ها میتواند در این مسیر به طور قابل توجهی به شما کمک کند.