می‌توان گفت مهمترین تفاوت بین یک گلخانه هوشمند با یک گلخانه معمولی در کنترل شرایط اقلیمی و تهویه هوا می‌باشد.
قصد داریم تا شما را با انواع روش‌های خنک‌سازی گلخانه آشنا کنیم و توضیح مختصری در مورد هر کدام از این روش‌ها ارائه دهیم.
انواع روش‌های خنک‌سازی گلخانه
۳ روش کلی برای خنک‌سازی گلخانه وجود دارد:
- استفاده از سیستم فن و پد
- استفاده از سایه ساز که بین صنف گلخانه‌داران به شید معروف است
- استفاده از ترکیب فن سیرکوله و مه پاش
در ادامه هر کدام را توضیح خواهیم داد.
۱. استفاده از سیستم فن و پد
استفاده از سیستم فن و پد یکی از سریع‌ترین روش‌های خنک‌سازی گلخانه می‌باشد.
تکنیک این روش همان تبخیر آب است ولی تبخیر بر روی پد یا پوشالی که آب بر روی آن جریان دارد، اتفاق می افتد.
از آنجایی که می‌دانیم تبخیر موجب خنک شدن جسم می‌شود، فضای اطراف پد به شدت خنک می‌شود و در سمت مقابل پد، فن‌های اگزاست قرا دارند که با مکش هوای خنک شده از سمت مقابل خود موجب حرکت هوای خنک درون گلخانه می‌شود و دمای گلخانه به سرعت پایین می‌آید.
ولی این روش موجب مصرف خیلی زیاد آب می‌شود و دوم اینکه هوای خنک از خروجی فن‌های اگزاست خارج می‌شود.
یه همین دلیل، راندمان این روش بسیار پایین است.
البته روش‌های کنترلی اتوماتیک در سیستم هوشمند گلخانه وجود دارد که موجب بهینه‌تر شدن روش خنک‌سازی گلخانه می‌شود.
در یک گلخانه هوشمند به راحتی می‌توان شرایط اقلیمی مناسبی را در راستای کاهش مصرف انرژی ایجاد کرد.
البته باید گفت که روش‌های فوق پس از کسب تجربه و تستهای متعدد در یک گلخانه ایجاد می‌شود و این تجربهها به صورت هوش مصنوعی به یک کامپیوتر صنعتی داده می‌شود.
پدهای مورد استفاده در این روش از جنس کاغذهای سلولوزی می‌باشد.
یکی از اشکالات این پدها ایجاد رسوب برروی آنها می‌باشد و پس از چند سال حداکثر ۳ تا ۵ سال باید تعویض شوند.
البته یک سری از گلخانه‌داران با استفاده از لانس کارواش شروع به شستشوی پدها می‌نمایند که روش خوبی می‌باشد.
البته باید متذکر شد که این روش تنها موجب تمیز شدن سطح پد می شود.
البته می‌توان به جای استفاده از پدهای سلولوزی از پوشال استفاده کرد که بسیار ارزان‌تر از پد تمام می‌شود.
ولی به مرکز رشد و نمو موجودات موزی در فصل زمستان تبدیل می‌شود.
ولی در کل باید گفت که استفاده از روش فن و پد برای کشوری چون ایران که با مشکل کمبود آب مواجه می‌باشد به هیچ وجه قابل توجیه نمی‌باشد.ولی از طرفی در گلخانه‌های هیدروپونیک آب باقی مانده از خروجی بستر کشت را به جای بازگشت مجدد به چرخه آبیاری به سمت پدها هدایت می‌کنند.
استفاده از اتوماسیون گلخانه سبب می‌شود محصولات از نظر کمی و کیفی رشد خوبی داشته باشند.
۲. استفاده از سایهانداز
در این روش با استفاده از یک سری لایههای پلاستیکی مخصوص که به شید معروف میباشند عملیات خنک‌سازی گلخانه را انجام میدهند.
همانطور که می‌دانیم دمای سایه از دمای آفتاب کمتر است.
در کل سایهاندازها یا داخل گلخانه قرار میگیرند و فضای تاج را از فضای پایینی گلخانه ایزوله می‌کنند و یا سایهاندازهایی هستندکه بیرون گلخانه و بر روی پلاستیک گلخانه قرار میگیرند.
۳. استفاده از فوگر یا مه پاش
در این روش با استفاده همزمان از فن سیرکولر و نازل‌های مه پاش اقدام به خنک‌سازی گلخانه می‌کنند.
این روش به شدت در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کند و موجب یکنواختی دما و رطوبت در تمام محیط گلخانه می‌شود.
ولی اشکال این روش این است که اگر فن‌های سیرکولر به درستی عملیات یکنواختی و تبخیر ریز دانه‌های آب را انجام ندهند موجب ایجاد قطرات آب روی برگ گیاه شده و همین امر موجب ایجاد آفات گیاهی می‌شود.
اشکال دوم این روش در مقابل فن و پد قدرت سرد کنندگی پایین‌تر می‌باشد که عملا در گلخانه‌ها از ترکیب روش فن و پد و روش فوگر و فن سیرکولر استفاده می‌شود که بتوانند از ویژگی‌های هر دو روش و تجهیزات در جای خود به صورت مجزا استفاده کنند.
